KERAJAAN GANGGA NAGARA
Gangga Negara dipercayai
merupakan kerajaan Melayu - Hindu lama yang hilang dan ada disebut dalam Sejarah Melayu yang kini merangkumi Beruas, Dinding dan Manjung yang pada masa kini terletak
di negeri Perak, Malaysia. Para penyelidik mempercayai bahawa
kerajaan ini berpusat di Beruas dan ia runtuh selepas serangan oleh Raja Rajendra Chola I dari Coromandel, India Selatan
di antara tahun 1025 dan 1026.
Menurut sebuah lagi catatan sejarah Melayu, Hikayat Merong
Mahawangsa, Gangga Negara mungkin telah diasaskan oleh anak Merong Mahawangsa, Raja Ganjil Sarjuna
dari Kedah, yang dikatakan sebagai keturunan Iskandar Agungatau keluarga diraja Khmer tidak
lewat dari abad ke-2.
Jabatan
Muzium Negara telah mengkaji kerajaan Gangga
Negara dari pelbagai aspek termasuk tradisi lisan yang terdapat di negeri
Perak. Muzium Beruas ditugaskan
untuk membuat penyelidikan dari sudut arkeologi.
Kerajaan Gangga
Negara meliputi Beruas dan Dinding/ Manjung . Artifak arca-arca Buddha abad ke-5 dan ke-6 Masihi yang dijumpai di Beruas menunjukkan kewujudan kerajaan
Gangga Negara ini. Kerajaan Gangga Negara ini berpusat di Beruas.
Pengasas Kerajaan
Gangga Negara ialah Raja Ganjil Sarjuna dari Kedah. Pendapat lain mengatakan
Kerajaan Gangga Negara diasaskan oleh Raja Khmers dari Kemboja.
Menurut kajian
lain, dinyatakan bahawa Kerajaan Gangga Negara wujud tidak lewat dari abad
ke-2 Masihi. Kerajaan Gangga Negara ini dipercayai
terletak di daerah Dinding (Manjong), sekitar kawasan Selatan Gunung Bubu (1657 meter ) arah
timur Bukit Segari di
tepi Sungai Dendang.
Pendapat ini juga menyebut kemungkinan pusat Kerajaan Gangga Negara
berubah-ubah.
Berdasarkan taburan
artifak-artifak purba yang ditemui dan pengaliran cabang Sungai Perak, kerajaan ini dipercayai pernah
berpusat di Pengkalan ( Ipoh ), Lembah Kinta, Tanjung Rambutan, Bidor dan Sungai Siput.
Kewujudan Kerajaan
Gangga Negara dan kemudiannya Kerajaan Melayu Beruas dipersetujui penyelidik
sejarah pada masa kini. Kedua-dua kerajaan tua yang dikatakan pernah bertapak
di bumi Beruas bukanlah suatu kisah dongeng ataupun mitos semata-mata. Ini
berikutan beberapa peninggalan kesan sejarah mengenainya yang masih wujud di
beberapa kawasan negeri Perak amnya dan Beruas khususnya.
Gangga Negara
bererti "bandar di Ganges" dalam bahasa Sanskrit, nama yang dipetik dari Ganganagar di barat laut India di mana
penduduk Kambuja tinggal.
Kambuja merupakan puak Aryan India-Iran dalam keluarga India-Eropah, pada
asalnya tempatan di Pamir dan Badakshan. Terkenal sebagai pedagang Hindu,
mereka membina koloni mereka di Asia Tenggara sekitar 2,000 tahun dahulu di
lembah Mekong dan juga di Kepulauan Melayu di Funan, Chenla, Champa, Khmer, Angkor, Langkasuka, Sailendra, Srivijaya, dll. Pakar sejarah mendapati
pedagang Kambuja mengembara dari Gujarat ke Sri Lanka dan ke Ligor (Nakhon Sri
Thammarat) di utara semenanjung Tanah Melayu, merentasi Thailand dan Kemboja.
Menurut kajian yang
dijalankan oleh Tuan Haji Abdul Hamid Zamburi, berdasarkan buku Geographike
Huphegesis yang ditulis oleh Ptolemy sekitar 150M ada menyebut tentang sebuah
tempat bernama Coconagara yang terletak di Avrea Cheronesvs
(Semenanjung Emas; merujuk kepada Tanah Melayu). Secara fonetiknya,
sebutan Coconagara seakan-akan menyamai sebutan Gangga Negara.
G. Coedes dalam The Indianized States of Southeast Asia berpendapat bahawa
Coconagara itu terletak di tebing Sungai Dinding, sementara Kolonel Low pula
mencadangkan ianya terletak di Sungai Dinding dan Beruas. Jika perkara ini
tepat, maka ketamadunan Melayu di Beruas telah wujud sekurang-kurang sejak abad
kedua tahun Masihi, iaitu merujuk kepada tahun penulisan Ptolemy.
[1]Menurut catatan Hikayat Merong
Mahawangsa, Gangga Negara telah diasaskan oleh anakanda Merong Mahawangsa yang bernama Raja
Ganjil Sarjuna. Kerajaan ini terletak di kawasan Beruas, sekitar selatan Gunung
Bubu, ke arah timur Bukit Segari dan di tepi Sungai Dendang. Kerajaan ini turut
merangkumi kawasan Pengkalan (Ipoh), Lembah Kinta, Bidor, Tanjung Rambutan dan
Sungai Siput ,selain berubah-ubah dipercayai ekoran perubahan aliran
sungai.Gangga Negara merupakan sebuah kerajaan Melayu-Hindu.
Gangga Negara dipercayai sempena nama Sungai Ganges di India, manakala Negara bererti
negeri dalam bahasa Sanskrit. Empayar Gangga
Negara musnah ekoran serangan dan penjarahan Raja Rajendra Chola Deva I dari
Coromandel, India sekitar 1025-1026. Dipercayai bahawa Raja Gangga Negara,
iaitu Raja Gangga Shah Johan terkorban dalam peperangan tersebut.
Penyelidikan
pertama mengenai kerajaan Beruas dimulakan oleh Kolonel James Low pada
tahun 1849 dan satu abad kemudian oleh HG
Qlaritch-Males. Menurut Jabatan Antikuiti dan Muzium, kedua penyelidik
bersetuju bahawa kerajaan Gangga Negara wujud tetapi tidak dapat menentukan
dengan pasti tapaknya. Selama beberapa tahun, penduduk kampung telah menemui
artifak, termasuk nesan dengan tulisan yang menunjukkan bahawa Beruas mungkin
merupakan titik mula penyebaran Islam di Semenanjung Malaysia. Kebanyakan
artifak, dipercayai semenjak kerajaan kuno, kini dipamerkan di Muzium Beruas
bertarikh semenjak abad ke-5 dan ke-6. Artifak yang dipamerkan termasuk meriam
128 kg, pedang, keris pitis, ketulan timah, tembikar dari kerajaan Dinasti Ming
dan pelbagai era, dan tempayan besar.
Melalui artifak ini, ia telah dijangka bahawa Pengkalan (Ipoh), Lembah Kinta, Tanjung Rambutan, Bidor dan Sungai Siput merupakan sebahagian
kerajaan Beruas. Artifak turut mencadangkan bahawa pusat kerajaan mungkin telah
berpindah beberapa kali. Gangga Negara dinamakan menjadi Beruas selepas Islam bertapak
di sana.
Pokok Beruas
Beberapa batu nesan
diraja Aceh turut ditemui di daerah Beruas dan ini mempunyai bukti kaitan
dengan sumber sejarah bahawa putera raja dari Aceh,
Sumatra berehat di bawah pokok Beruas, Namanya Malikul Mansur. Sejarah Pasai ada
menyebut mengenai Malikul Mansur yang dibuang oleh Sultan Malikul Mahmud. Kini
pokok beruas telahpun pupus tetapi masih dapat dijumpai di perkampungan
berhampiran di Pengkalan Baru dan Batang Kubu.
No comments:
Post a Comment